Σύμφωνα με τους Σαολίν διδασκάλους, κάθε ασθένεια, σωματική ή ψυχική, έχει τις ρίζες της βαθιά σε μια εκούσια ή ακούσια παραβίαση των νόμων της φύσης ή της καθολικής τάξης του νόμου της «αιτίας και του αποτελέσματος» (του Ντάρμα και του Κάρμα). Όταν σπάσει αυτή η ισορροπία, το ανοσοποιητικό σύστημα υπόκειται σε βλάβη και η υγεία γίνεται πολύ ευάλωτη. Όταν καλλιεργούμε υψηλές σκέψεις και πράξεις, το ανοσοποιητικό σύστημα ενισχύεται. Όταν ανακαλύπτουμε την πνευματική μας φύση και να παύουμε να διαχωρίζουμε το σώμα από το πνεύμα, θα ανακτήσουμε την πολύτιμη ικανότητα της αυτο-ίασης. Ένας άλλος κανόνας επιτάσσει τους μοναχούς Σαολίν να μην λαμβάνουν φάρμακο εάν δεν είναι απαραίτητο γιατί αλλιώς η ζωτική ενέργεια ή αλλιώς το «Τσι» εξασθενεί και σταματά να ρέει ελεύθερα.
Στην πραγματικότητα, τα φάρμακα δεν είναι η αιτία της θεραπείας μας, αλλά δρουν ως καταλύτες ή υποστηρικτές της ζωτικής ενέργειας που είναι ο πραγματικός υπεύθυνος για την προστασία και την θεραπεία του οργανισμού. Αν κάποιος μάθει να ακούει τη γλώσσα του σώματος μπορεί εσκεμμένα να αναπαράγει αυτά τα ερεθίσματα όταν τα χρειάζεται, έτσι δεν υπάρχει ανάγκη να προσλάβει από έξω κάποιον καταλύτη (φάρμακο), επειδή το σώμα είναι σε θέση από μόνο του να παράγει τα φάρμακα που χρειάζεται. Πάρτε σαν παράδειγμα ένα απλό κρυολόγημα. Ενώ κάποιος μπορεί να είναι άρρωστος με καταρροή, κόπωση, φτέρνισμα κλπ, αν βρεθεί σε μια ιδιαίτερη συγκυρία και βιώσει κάποια ασυνήθιστη εμπειρία (π.χ. δεχθεί κάποια αναπάντεχη χαρά ή βρεθεί σε κάποιο ξαφνικό κίνδυνο) τα συμπτώματα αναστέλλονται προσωρινά μέχρι που εξαφανίζονται. Όταν τελειώνει το γεγονός, τότε πάλι επανεμφανίζονται… Με βάση την ορθή χρήση αυτού του νόμου, οι μοναχοί Σαολίν μαθαίνουν να αξιοποιούν τα εσωτερικά τους αποθέματα ώστε να καταστεί δυνατή η φυσική διαδικασία που παρατείνει τη ζωή και μειώνει την ψυχική και σωματική ταλαιπωρία. Το σώμα και το μυαλό, όπως όλο το σύμπαν, είναι γεμάτα από λεπτές ενέργειες που δεν είναι άμεσα αντιληπτές από τις αισθήσεις. Δεν υπάρχουν εμπόδια ανάμεσα στο φυσικό, ψυχικό και πνευματικό. Η ίδια η ζωή είναι ένας συνδυασμός αυτών των τριών αλληλεπιδρώντων διαστάσεων της πραγματικότητας, όπως εξηγείται πλέον και από την μοντέρνα δυτική επιστήμη. Ως εκ τούτου, αν φροντίζουμε μόνο την σωματική υγεία και παραμελούμε την ψυχική, δεν θα επιτύχουμε διαρκή αποτελέσματα, τα άτομα που καθίστανται φωτισμένα πνευματικά ενεργοποιούν αυτόματα στο εσωτερικό τους, τους πόρους της αυτο-ίασης κατά το μέγιστό βαθμό και μπορούν επίσης να αναπτύξουν την ψυχική και σωματική τους πρόοδο.
Η ιατρική Σαολίν υποδεικνύει συγκεκριμένες συμπεριφορές που πρέπει να ληφθούν για την πρόληψη και την θεραπεία σωματικών ασθενειών λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ψυχοπαθολογία σε συνδυασμό με την κατάλληλη συλλογή συμπαντικής ενέργειας.
Σύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική, αν το «Τσι» εξαντληθεί (Xie-Qi) μπορεί να επανενταχθεί στο σώμα μέσω τριών μεθόδων:
-
Ελεγχόμενη αναπνοή
-
Οραματισμό ή διαλογισμό
-
Με την παρουσία των συγκεκριμένων ασθενειών, αυτές οι τρεις κύριες μεθόδους της ιατρικής Σαολίν συνδυάζουν τις παραδοσιακές θεραπείες, βότανα και φαρμακευτικά φυτά, τα οποία περιγράφονται στους πέντε τόμους της Συνθήκης Σαολίν «Μπεν Τσάο» 本草纲目 (Ben Cao Gang Mu ), «Θεραπευτική Πραγματεία του Ναού Σαολίν» που περιλαμβάνει την «επίθεση των χεριών» καθώς και άλλες μεθόδους θεραπείας, όπως σάλιο, ανάσα, βλέμμα, τα σύμβολα και τους «θεραπευτικούς ήχους». Ωστόσο, από τη στιγμή που συλλέγεται η κοσμική ενέργεια, είναι απαραίτητο να διατηρηθεί η ζωτικότητα που έρχεται με την ανάπτυξη της ορθής συμπεριφοράς. Οι Σαολίν συνιστούν την καλλιέργεια των εσωτερικών αξιών:
-
Μελέτη του εαυτό μας υπό το φως των σοφών διδασκαλιών και ιερών κειμένων
-
Να είμαστε μαζί με άτομα που έχουν τις αξίες του πνευματικού δρόμου
-
Πρακτική στις διδασκαλίες ενός πνευματικού διδασκάλου
-
Τροφοδότηση το νου με θετικές εντυπώσεις (μετατροπή εντυπώσεων από αρνητικές σε θετικές με την χρήση της συνείδησης)
-
Γνώση ότι ο καθένας έχει μέσα του όλη τη δύναμη που χρειάζεται για να θεραπεύεται και να παραμένει υγιείς
-
Καλλιέργεια του πνεύματος ενός ασκητή
-
Να κάνουμε ενέργειες για την πνευματική μας ανάπτυξη
-
Διαλογισμό και πρακτική με μάντρας (ήχους)
-
Πίστη στην συμπαντική νομοτέλεια
-
Να ασχολούμαστε με αγάπη και αφοσίωση στην υπηρεσία των άλλων
Η Σαολίν - Τσαν ιατρική συνδυάζει την παραδοσιακή ιατρική Σαολίν με τη σύγχρονη ιατρική ώστε να προστατευθούν καλύτερα αυτοί οι θησαυροί και να συνεχίσουν να ωφελούν τον κόσμο. Όλα αυτά δημιουργούν ένα μοναδικό αποτέλεσμα για την υγεία. Το πιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Τσαν Ιατρικής είναι να εξαλειφθεί από τον ασθενή η αιτία της πλάνης και να βρει την αληθινή του φύση μέσω του βιώματος του Τσαν, την αυθεντική ειρήνη στην καρδιά και την καλλιέργεια του καθαρού μυαλού.